همه‌ی نوشته های: سجاد صابری

آیا عملکرد ویراستار نیتیو بهتر از همتای غیرانگلیسی زبان است؟

ویراستاری مانند هر حرفه ی دیگری نیازمند علاقه و مهارت است و آن چه آن را متمایز میکند، تمرکز کاملش بر کلمات و کلیت زبان است. سوالی که ممکن است برای نویسندگان پژوهشی پیش آید این است که چه ویراستاری عملکرد بهتری در ویراستاری انگلیسی مقاله دارد؟ آیا ویراستار نیتیو یا بومی انگلیسی زبان واقعاً عملکرد بهتری از همتای غیرانگلیسی زبان دارد؟

اجازه بدهید این مساله را باز تر کنیم. برخی از نویسندگان، ویراستاری را از اساس غیر ضروری می دانند و بر این باور اند که ویراستار با رشته تحصیلی مد نظر توانایی ویرایش مقاله علمی یک رشته ی خاص را به دلیل عدم آشنایی و پیش زمینه ندارد. حال علاوه بر این ابهام، مساله تفاوت در عملکرد ویراستاری نیتیو و غیرنیتیو می تواند این افراد را کاملا از این حوزه ی مهم کاملا دور کند و برای مولفان و ویراستاران مشکل ایجاد کند.

مولفان و نویسندگان نیتیو، نسبت به مساله مذکور دچار شک و شبه هایی هستند. برای مثال، آیا ویراستار غیرنیتیو آشنایی کامل با اصطلاحات رایج را دارد؟ آیا دامنه لغات آکادمیک و غیرآکادمیک ایشان به اندازه کافی گسترده است تا پیچیدگی های این مسیر را به راحتی هضم کند؟ آیا با زبان استعاری و کلیشه های زبانی به صورت کلی آشنایی دارد؟

اولین تجربه ویراستاری ممکن است دلهره آور باشد!

در حالی که اولین تجربه ویراستاری برای ویراستاران غیرنیتیو مثبت و رضایت بخش است، برخی آن را دلهره آور یافتند. برای مثال، “تجربه ی شخصی من، یکی از ویراستاران گروه ویراستاری هردات، در ویرایش مقاله انگلیسی در اولین تعامل با متن، کاملا دلهره آور بود و علی رغم دانش مناسب زبانی، بسیار از ایرادات و خطاهای موجود در متن که نیازمند اصلاح بود، از نگاهم دور می ماند.”

همین تجربه و احساس را ویراستاری فرانسوی زبان که اولین تجربه ی خود در ویرایش متن مقاله انگلیسی داشت اذعان کرد. به گفته ی پتریک پیجز، “مساله ی چالش برانگیزی بود و بسیاری از موارد را بدون اصلاح رد کرده بود که در کوتاه مدت این مسئله باعث تضعیف اعتماد به نفسش شده بود“. در ادامه، او گفت: “یک ویراستار غیرنیتیو در اولین مواجه با ویرایش متن ممکن است بهترین عملکرد خود را نشان ندهد که این مساله نباید به عنوان عدم مهارت فرد تلقی شود.”

ویراستاری فراتر از پولیش زدن و لکه گیری از متن مقاله است!

علاوه بر رفع ایرادات زبانی، اجزای دیگر یک مقاله از جمله ساختار، طبقه بندی و ترتیب اطلاعات، جداول و اشکال باید بررسی شوند. در راستای نقل قولی از وی لی که بر این باور بود ادیتورینگ فراتر از رفع مشکلات و ایرادات ساده گرامری و زبانی است.

تام لنگ، دبیر و مشاور نشریات علمی در چین نیز می گوید “ویراستاران غیرنیتیو باید بروی منطق متن مقاله متمرکز شوند، انسجام متن را بررسی کنند و ضامن استاندارد و مستندات متن باشند. البته، این توصیه شامل حال تمامی ویراستاری اعم از نیتیو یا غیرنیتیو می باشد. سردبیر نشریه پزشکی کرواسی، آنا ماروسیک علاوه بر موافقت خود با این توصیه، اضافه کرد “مشکل مقالات حتی ایرادات زبانی نیستند، بلکه طرح پژوهش و نحوه ارائه اطلاعات است.”

پتریک پیجز، ویراستاری را به هنر مجسمه سازی تشبیه می کند. ویراستار، در ابتدا؛ تصویری بی نقص از کار را در ذهن خود پرورش می دهد و پس از شفاف سازی این تصویر ذهنی، دست به کار می شود: کلمات اضافه پاک می شوند، زمان افعال نامتناسب مجددا متناسب و اصلاح می شوند و به صورت کلی، مواردی که با این تصویر ذهنی مغایرت دارد حذف می شوند. به یک عبارت، ویراستار با تمامیت متن سر و کار دارد، نه صرفا پولیش کردن آن یا رفع مشکلات ساده گرامری مربوطه.

آیا نویسندگان نیتیو و انگلیسی زبان، مایلند ویراستاران غیر نیتیو را به عنوان ادیتور کار خود ببینند؟

دارلا ژان ودرفورد، ویراستار Reservoir magazine در دانشگاه تگزاس که تدریس نگارش تکنیکال می کند، عنوان کرد: “ملیت ویراستار به هیچ وجه ملاک عملکرد نیست” و اینکه حتی یک ویراستار بومی انگلیسی زبان می تواند به راحتی تغییرات اشتباهی در متن ایجاد کند. علاوه بر اینکه، فضای چند ملیتی با فرهنگ های چندگانه در تیم ویراستاری، همیشه باعث پویایی کار شده است و غالبا ویراستاران غیرنیتیو عملکرد و تعهد بهتری نشان داده اند.

در همین راستا، تام لنگ بیان کردکه ویراستاران باید بابت هر تغییر در متن، توضیح خوبی داشته باشند و بر اساس منطق عمل کنند نه سلیقه شخصی. وفاداری به سبک و سیاق نگارشی نویسنده، باعث جلب رضایت، خشوندی و حتی اعتبار بیش از پیش ویراستار می شود. پیجز بر این باور است که یکی از عوامل اعتبار و جلب رضایت نویسنده، علاقه وافر و حتی هیجان ویراستار نسبت به ویراستاری متن است و طبعا ویرایش عاری از هر گونه علاقه و عشق به متن و ساختار زبانی، ویرایش ضعیف تری را به بار می آورد.

مریسا دوشی، بومی هند و کارشناسی ارشد رشته ی ژورنالیسم در علوم و تکنولوژی در دانشگاه تگزاس تجربه متفاوتی را بیان می کند. مریسا تا به حال هیچ چالش و مشکلی از سوی نویسندگان نیتیو و انگلیسی زبان تجربه نکرده در حالی که غالبا با معضل توجیه کردن هموطنان هندی خود و متقاعد کردن آن ها در باب عملکرد و توانمندی خود با چالش های زیادی رو به رو شده است. آقای دارینگ ضمن همدلی با این مساله، عنوان می کند که انتخاب یک ویراستار نباید تابعی از ملیت یا شخصیت او، بلکه تابع توانمندی، کارایی و دانش او باشد.

نباید اجزا و جنبه های دیگر مقاله را قربانی بهبود زبان مقاله کرد!

زبان مقاله، تنها یکی از اجزای یک مقاله انگلیسی می باشد و نباید به عنوان مهمترین عنصر و غایت آن در نظر گرفته شود. ویراستار نیتیو یا غیرنیتیو می بایست اجزایی از قبیل آمار، ارائه اطلاعات، حق تالیف، تضاد منافع، استاندارد سازی و فرمت بندی مقاله و غیره را مد نظر قرار دهد. در یک ویراستاری تخصصی، اعتبار ویراستار به گستره و محدوده دانش زبانی او نیست، بلکه در کنار مهارت های نگارش و گفتار، به درک عمیق ویراستار از موضوع مقاله و توانای ایشان در طرح سوالات موثر از نویسنده است.

حربه ای اقصادی به نام ‘نیتیو’!

متاسفانه سواستفاده از کلمه جادویی نیتیو در کشورهای غیرانگلیسی زبان بسیار رایج است. این کلمه با چنان حرارت و تبلیغی استفاده می شود که گویی یک هدف دارد: “بی اعتبار سازی ویراستاران غیرنیتیو و از دور خارج کردن آن ها در این حوزه کاری”.

نویسندگان و مولفین باید نسبت به این حربه ها آگاه بوده و مقاله ی خود را که بیانگر صدای واحد و منحصر به فرد روایت گر خودشان است، به فردی بسپارند که تجربه و دانشی زبان شناختی را پیشه راه خود کرده. جان کلام این بخش این است که هر ویرایش یا ویراستاری تخصصی، نیازمند ویراستاری نیتیو نمی باشد و الزاما، ویرایش یک مقاله انگلیسی نیازمند فردی متعهد، آگاه به ساختارها و مؤلفه های گوناگون زبانی و نگاهی علمی به روش تحقیق است.

مثالی جالبی که ممکن است همگی ما را توجیه کند این است که آیا تحصیل کرده ها و به طور کلی آکادمسین ها فارسی زبان، شایسته ویراستاری یک متن پژوهشی فارسی هستند؟ آیا همگی ما توانایی نگارش و ویرایش متنی در قالب زبان خودمان فارسی را داریم؟

جهت کسب اطلاعات از نحوه کار ما، به برگه خدمات و قیمت ها رجوع کنید.